Co to jest obowiązek alimentacyjny i kogo dotyczy?

#obowiązek alimentacyjny # alimenty

Co to jest obowiązek alimentacyjny? 

Obowiązek alimentacyjny jest instytucją prawną, która ma zapewnić środki utrzymania osobom niebędącym w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb własnymi siłami. Pod pojęciem obowiązku alimentacyjnego rozumiane są nie tylko środki materialne, ale też np. troska o zdrowie uprawnionego albo – w przypadku dzieci – rozwój fizyczny i umysłowy. Zakres świadczeń alimentacyjnych ustala się indywidualnie, w zależności od potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego.

Kto może wystąpić o obowiązek alimentacyjny? 

Do świadczeń materialnych zobowiązani są rodzice względem dziecka (o ile nie posiada ono majątku, który pozwalałby na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania). Do jakiego wieku trwa obowiązek alimentacyjny? Wbrew obiegowej opinii, nie wygasa z chwilą, gdy dziecko ukończy 18 lat. Konieczność płacenia alimentów zachodzi, dopóki nie ustąpią obiektywne czynniki, ze względu na które uprawniony nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie (np. w związku z faktem, że studiuje).

O alimenty dla małoletniego dziecka występuje jego prawny opiekun. Dorosłe dziecko może zrobić to samodzielnie. Kto jeszcze może wystąpić o obowiązek alimentacyjny? Z takim roszczeniem może zwrócić się do sądu każda osoba, która znajdzie się w niedostatku, czyli w sytuacji braku dostatecznych środków pozwalających na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb, kiedy nie jest w stanie pozyskać ich samodzielnie.

Kogo dotyczy obowiązek alimentacyjny?

Jeśli sąd uzna roszczenie o alimenty za zasadne, obowiązek alimentacyjny dotyczy w pierwszej kolejności krewnych w linii prostej: rodziców, dziadków, dzieci, wnuków. Z zasady wstępnych obciąża się przed wstępnymi, o ile to oczywiście możliwe – gdy z jakiejś przyczyny rodzice nie są w stanie łożyć na małoletnie dzieci, obowiązek alimentacyjny przechodzi na dziadków. 

Obowiązkiem alimentacyjnym można obciążyć też rodzeństwo i dalszych krewnych. W szczególnych przypadkach nakłada się go na osoby niepowiązane więzami krwi, np. w relacji macocha-pasierb. Przede wszystkim jednak ma to miejsce pomiędzy małżonkami po rozwodzie. Obowiązek jednego z nich do dostarczania środków utrzymania drugiemu wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych. Możliwość żądania alimentów od byłego małżonka uzależniona jest o różnych czynników, m.in. od tego, kto został uznany winnym rozpadu małżeństwa.

Jak zdjąć obowiązek alimentacyjny?

Osoba obciążana obowiązkiem alimentacyjnym może uchylić się od jego wykonania, jeśli żądanie alimentów jest sprzeczne  z zasadami współżycia społecznego. Sąd może oddalić powództwo o alimenty np. wówczas, gdy:

• uprawniony popadł w niedostatek na skutek rażąco niewłaściwego postępowania,
• obowiązkiem alimentacyjnym chce obciążyć dorosłe dziecko rodzic, który nie interesował się nim w okresie dzieciństwa i nie łożył na jego utrzymanie i wychowanie,
• uprawniony umyślnie wywołał sytuację prowadzącą do żądania alimentów.
  
  

Dopuszczalne jest uchylenie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego przez każdego, z wyjątkiem rodziców względem małoletnich dzieci.

Osoba, która została obciążona obowiązkiem alimentacyjnym na mocy wyroku wydanego przez sąd, może zażądać zmiany orzeczenia w tej sprawie, jeśli zmianie ulegnie sytuacja życiowa (głównie – finansowa, ale też np. zdrowotna) uprawnionego lub zobowiązanego. Ma to miejsce np. wówczas, gdy dorosłe dziecko zdobywa wykształcenie i jest zdolne do podjęcia pracy. Jak zdjąć obowiązek alimentacyjny? Uchylenie obowiązku alimentacyjnego następuje w drodze wyroku wydanego przez sąd. Pozew w tej sprawie należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania uprawnionego.

< Poprzedni wpis

Następny wpis >

Jak złożyć pozew rozwodowy krok po kroku? 12:31, dnia 02 luty 2023r.

Prawnik, adwokat i radca prawny – czym się różnią i jakie mają uprawnienia? 20:36, dnia 01 marzec 2023r.

Komentarze

Napisz komentarz